گیاه قنطوریون صغیر
گیاه قنطوریون صغیر که با نام های دیگری مانند کریون و لوفای خرد نیز شناخته می شود، گیاهی است کوچک و سالیانه که بومی اروپا می باشد.
این گیاه در سواحل و همچنین در تپه های خشک رشد می کند.
گیاه قنطوریون دارای برگ های رنگی سبز، برگ بیضی، میوه کپسول مانند و ریشه فیبری است.
کل اندام هوایی این گیاه در پزشکی استفاده می شود.
به طور کلی از قنطوریون صغیر بیشتر به عنوان یک تونیک اشتهاآور استفاده می شود و در ناراحتی های گوارشی کاربرد دارویی دارد.
حال در ادامه با گیاه قنطوریون صغیر و خواص درمانی فوق العاده آن، آشنا شوید.
مشخصات ظاهری گیاه قنطوریون صغیر
قنطوریون صغیر (Centaurium erythraea)، گیاهی از خانواده ژانسیان یا جنتیانا (Gentianaceae) است.
این گیاه یک تا دو ساله بوده و دارای ساقه چهارگوش به ارتفاع تا ۵۰ سانتی متر و منشعب به تقسیمات دوتایی است.
از مشخصات قنطوریون این است که برگ های قاعده ساقه معمولا بیضوی، نوک تیز و دارای ۵ تا ۷ رگبرگ است، ولی برگ های فوقانی وضع متقابل و ظاهر کوچکتر دارد.
گل های گلی رنگ آن، در انتهای ساقه به نحوی ظاهر می گردد که مجموعا واقع بر روی یک سطح به نظر می رسند.
میوه اش به صورت پوشینه داراز، محصور در کاسه گل و محتوی دانه های شفاف است.
محل رویش و پراکنش کریون
قنطوریون صغیر در غالب نواحی اروپا، شمال آفریقا، شمال آمریکا و غرب آسیا می روید و در کشورهای بریتانیا، سوئد، مجارستان و بالتیک بهره برداری می شود.
زمان گل دهی قنطوریون صغیر
ماه های تیر و مرداد
کاشت قنطوریون صغیر
تکثیر گیاه از طریق کاشتن دانه های رسیده گیاه صورت می گیرد.
برای این کار دانه ها را در اواخر اسفند تا اواسط فرودین ماه در زمین سبک، نسبتاً مرطوب و دارای کود کافی می کارند.
خیلی زود دانه ها جوانه می زنند و به گیاهان جوانی تبدیل می شوند که پس از مدت کوتاهی قابل بهره برداری است.
برداشت قنطوریون صغیر
سر شاخه های گلدار گیاه در ماههای خرداد تا مرداد چیده می شود و پس از انجام این کار آنها را به صورت بسته های کوچک در آورده درون پاکت های کاغذی جای می دهند تا رنگ طبیعی آنها ضمن خشک شدن سریع، محفوظ باقی بماند.
پرورش گیاه بیشتر به منظور استفاده از آن برای مصارف مختلف صنعتی است برای مصارف داروئی پایه های وحشی نیازمندی های لازم را برطرف می کند.
اندام مصرفی قنطوریون
بخش های مصرفی قنطوریون صغیر، اندام هوایی آن می باشد که شامل مجموعه ای از گل های کوچک به رنگ قرمز همراه با غنچه ها، قطعاتی از ساقه های چهارگوش به رنگ زرد و قطعاتی از برگ ها به شکل بیضوی، نوک تیز و به رنگ سبز مایل به زرد است.
قنطوریون دارای بویی بسیار ضعیف و مزه ای بسیار تلخ است و پودر آن به رنگ سبز مایل به زرد دیده می شود.
ترکیبات شیمیایی قنطوریون صغیر
این گیاه داری ترکیبات تلخ از دسته سکوایریدوئیدهای گلیکوزیدی، فلاونوئیدها، گزانتون ها، تری ترپن ها و استرول ها می باشد.
خواص درمانی قنطوریون صغیر
- گیاه قنطوریون صغیر دارای طبع خیلی گرم و خشک است.
- این گیاه یکی از مفیدترین گیاهان تلخ است که قلب و عملکرد گوارشی به ویژه معده را تقویت می کند.
- دمکرده قنطریون برای دفع یبوست مفید می‌باشد.
- این گیاه با افزایش تولید ترشحات معده، اشتها را تحریک کرده و هضم غذا را بهبود می بخشد.
- همچنین، دارای خاصیت ضد التهابی و اثرات ضد نفخ است و تولید صفرا در کبد را افزایش می دهد. این گیاه به عنوان یک تونیک قوی برای معده، کلیه و کبد عمل کرده و خون را تصفیه می کند.
- کسانی که دیابت دارند از دمکرده قنطوریون صغیر استفاده کنند.
- درگذشته قنطوریون صغیر به عنوان یک دارو گیاهی برای کشتن کرم ها و انگل ها استفاده می شد.
- برای بیماری دیسک و سیاتیک از دمکرده این گیاه میل شود و بصورت ضماد در محل بگذارند.
- همچنین، در طب سنتی برای کاهش تب، درمان زخم ها و لکه های پوستی (به صورت موضعی) و درمان بیماری های کبدی مانند زردی (یرقان)، سنگ های کبدی، سختی کبد و سیروز (التهاب شدید کبدی) کاربرد داشته است.
- جهت تسکین دردهای کلیه و رفع انسداد کلیه استفاده می شود.
- برای سیاه سرفه ۲ گرم گل افسنتین را با ۲ گرم قنطوریون در ۴۰۰ سی‌سی آب سرد ریخته با حرارت ملایم جوشانده ۱۲ دقیقه دمکرده صاف نموده هر یک ساعت یک قاشق مرباخوری بنوشند.
- استفاده از جوشانده آن برای جلوگیری از ریزش مو مفید است.
- ضماد ساقه‌های گلدار و برگ این گیاه جهت زخم‌های تازه و کهنه و جهت ورم‌های سفت مفید می‌باشد و جهت شستشوی زخم‌ها ۲۰ گرم ساقه گلدار قنطریون را در یک لیتر آب جوشانده سپس صاف نموده زخم را بشویند
- جهت بیماری کزاز اعضای بدن را با دمکرده این گیاه کمپرس کنند.
- پاک کننده و خشک کننده است.
- جهت سختی نفس و اخلاط خونی از سینه ۱۰ گرم از شاخ و برگ و گل این گیاه را در ۱۵۰۰ سی‌سی آب جوشانده تا نصف شود سپس خوب بمالند تا عصاره آن خارج شود پس از صاف کردن با شکر مخلوط نموده بنوشند.
- شستشو صورت با قنطریون صغیر باعث پاکسازی سلول های مرده پوست و شادابی پوست می شود.
- جهت خروج صفرا و زرداب و سودا و بلغم از روش شماره 10 استفاده شود.
- جهت درمان گل مژه قنطوریون صغیر ۲۰ گرم را در یک لیتر آب جوشانده ۱۲ دقیقه دمکرده صاف نموده به صورت شستشو استفاده شود.
- قاعدگی های نامنظم را تنظیم کرده و به تسکین درد های قاعدگی و دردهای رحمی کمک می کند.
- استفاده از قنطوریون صغیر (هم به شکل دمنوش هم به صورت ضماد) برای تسکین درد های مفاصل، سیاتیک، رماتیسم بسیار موثر است.
- این گیاه ضدعفونی کننده و آرام کننده سینه است و جهت درمان تنگی نفس، آسم، سرفه و آبریزش بینی مفید می باشد.
- به عنوان یک شیرافزا به زیاد شدن شیر مادران شیرده کمک می کند.
- جهت درمان کم‌خونی مفید است.
- درد دندان را کاهش داده و خونریزی های شدید لثه و دندان را درمان می کند.
- در طب چینی به عنوان آنتی‌باکتری و آنتی‌آلرژی نیز استفاده میشود.
- زمانی که طول میوه لوفا کمتر از 20 یا 30 سانتی‌متر است می‌توانید آن را در سوپ، سالاد و یا به صورت سرخ شده یا آب میوه استفاده نمایید.
طریقه مصرف گیاه قنطوریون صغیر
مصرف خوراکی (دمنوش)
برای تهیه دمنوش، ۱۰ تا ۱۵ گرم گیاه خشک قنطوریون صغیر را در یک لیتر آب جوش ریخته و اجازه دهید به مدت 10 دقیقه دم بکشد. سپس، آن را صاف کرده و با عسل میل نمایید.
استعمال خارجی (ضماد)
برای استعمال خارجی این گیاه می توانید ساقه‌های گلدار و برگ آن را کوبیده و برای تسکین درد و درمان زخم ها آن را ضماد کنید. همچنین، جوشانده این گیاه جهت شستشو زخم ها، پوست صورت و پیشگیری از ریزش مو استفاده می شود.
توجه: مصرف بی رویه گیاه قنطوریون صغیر ممکن است سبب ناراحتی خفیف شکم و گرفتگی شود. مصرف این گیاه برای بیماران مبتلا به زخم معده توصیه نمی شود و همچنین، زنان باردار و مادران شیرده از مصرف آن باید اجتناب کنند.
بیشتر بخوانید :
آشنایی با عوارض و خواص مصرف هویج وحشی
آنچه باید از خواص و مضرات تخمه هندوانه بدانید !
فواید بی نظیر گیاه علف شاخ بز یا علف بز شاخدار برای سلامتی بدن
خواص معجزه آسای به دانه + عوارض مرگبار مصرف بیش از اندازه دانه به
10 مورد از عوارض مصرف خردل
