نقش باکتری ها در رشد گیاهان

 ​

متحرک سازی عناصر غذایی با باکتری ها

تحریک رشد گیاهان به وسیله باکتری‌ها (میکروارگانیسمها) ناشی از چند مکانیسم است از جمله نقش باکتری ها در رشد گیاهان. عناصر موجود در خاک های مناسب برای کشاورزی باید دارای تحرک باشند تا گیاهان در زمان رشد تمام عناصر مورد نیاز خود را به طور کامل دریافت کنند.

در کشاورزی کشور ما با استفاده بیش از حد کودهای شیمیایی و عملیات خاکورزی غیر اصولی، خاک دچار مشکلات جدی شده و بدنبال آن بالابردن هر ساله کودهای شیمیایی را داشتیم تا ضعف در جابجایی عناصر را با این روش جبران کنیم. میکروارگانیسم ها در خاک با مکانیسم های موثر دارای قدرت آزاد سازی عناصر غذایی هستند.

برای خواندن ادامه مطلب نقش باکتری ها در رشد گیاهان کلیک کنید.

نحوه کنترل علفهای هرز مرکبات + شایع ترین علفهای هرز ایران

 ​

سالانه ۳ میلیون تن از انواع مختلف مرکبات تنها در شمال ایران تولید می‌شود. با احتساب برداشت جنوب کشور، ایران به پنجمین کشور تولیدکننده‌ی مرکبات جهان تبدیل شده است. میزان تولید و کیفیت میوه این درختان به مدیریت و جلوگیری از سرایت علف‌های هرز مرکبات به باغات بستگی دارد. زیرا درختان آن‌ها نسبت به حضور یک رقیب دیگر در دریافت مواد معدنی و خاک شدیدا حساس هستند.

برای کنترل علف‌های هرزمرکبات باید ابتدا انواع آن را بشناسید و از فراوانی و نیاز آن‌ها آگاه باشید. بطور مثال اینکه علف هرز باغ شما از نوع یکساله است یا دائمی و چه فصلی فصل رشد آن است. همچنین اینکه بهترین روش مبارزه با رویش آن چیست.

مثلا علف‌های چندساله‌ای مانند قیاق و پنجه مرغی را می‌توان قبل از کاشت نهال به راحتی کنترل کرد و از هزینه‌های بعدی جلوگیری کرد.

علف هرز مرکبات چیست؟

علف هرز از جمله گیاهانی هستند که خارج از مکان اصلی خود و ناخواسته در هر محل دیگری شروع به رویش می‌کنند. این مسئله موجب می‎‌شود در اهداف و نیازمندی های انسان اختلال ایجاد شود. خسارت‌هایی که علف‌های هرز در باغات و مزارع ایجاد می‌کنند، مواردی مثل افزایش بیماری‌های گیاهان، کاهش کیفیت محصول، ایجاد مشکل در برداشت محصول، تبدیل شدن به پناهگاهی برای جانوران موذی و تولید مواد سمی است. به همین دلیل نیز همواره کشاورزان در صدد از بین بردن این گیاهان از زمین کشاورزی خود هستند.

علف‌های هرز را میتوان رقیب سرسخت محصولات زراعی و باغات میوه علی الخصوص مرکبات دانست. علت موفقیت علف‌های هرز در رقابت با دیگر گیاهان برای جذب آب و منابع       غذایی خاک، به عواملی از جمله، رشد سریع و گسترده، توانایی آللوپاتی (دگر آسیبی) و تداوم دامنه حضور در زمین‌های زراعی بسته است.

نکته: آللوپاتی یعنی گیاهی با تولید سم در بخشی از اندام خود، به گیاهان و درختان اطرافش آسیب جدی وارد کند.

در هر اقلیمی بسته به آب و هوا و گیاهانی که بیشتر وجود دارد، علف‌های هرز مشخصی رشد می‌کند. البته تنوع علف‌های هرز بسیار زیاد است. به طوری که تقریبا در ازای هر اقلیم و محصول کشاورزی چندین نوع علف هرز مزاحم می‌روید. با این وجود روش کنترل آن‌ها بسیار شبیه به هم است. اما شدت و ضعف این کار به ارزیابی از نوع و خسارت علف هرز، شرایط منطقه و علایق خود صاحب باغ بستگی دارد.

علف‌های هرز ناخواسته در هر محل دیگری شروع به رویش می‌کنند

شایع‌ترین علف‌های هرز در سطح ایران و جهان

شناخت گونه‌های مختلف علف‌های هرز و اینکه در چه شرایطی، چه نوعی از آن رشد بیشتر و گسترده‌تری می‌یابد به نحوه‌ی مبارزه با آن‌ها کمک شایانی می‌کند. در اینجا به توضیحاتی اجمالی درباره‌ی گونه‌های علف‌های هرزی که در ایران و جهان شایع هستند می‌پردازیم

:بیشترین علف‌های هرزی که در کشورمان ایران یافت می‌شوند

علف‌های هرز جنوب کشور: حلقه، خرقه، مَرغ، قیاق، اویارسلام، ورگ و خارشتر

علف‌های هرز شمال کشور: مَرغ، پیچک، اویارسلام، قیاق، گندجارو، نی، تمشک، سوروف و پنیرک

علف هرز سوروف

​

سوروف از خانواده گندمیان و کشیده برگ‌ها است. ارتفاعش از ۳۰ سانتی متر تا ۱۵۰ سانتی متر نیز می‌رسد. در طیف وسیعی از انواع خاک‌ها رشد می‌کند؛ اما خاک‌های با ازت زیاد را بهتر ترجیح می‌دهد. در زبان فارسی با نام‌های سوروف، دانه ترنگ، راخ پات، راخ پاتی و ورمز شناخته می‌شود.

این گیاه از نظر خسارت به محصولات، در زمره سومین گیاه هرز زیان آور جهان محسوب می‌شود. سوروف یک گیاه یکساله و رطوبت دوست است و به گرمای بالایی نیاز دارد، تا حدی که درجه حرارت محبوب آن ۳۲ تا ۳۷ درجه سانتی گراد است. همین دلیل رشد آن در اواسط بهار آغاز می‌شود.

برای خواندن ادامه مطلب نحوه کنترل علفهای هرز مرکبات + شایع ترین علفهای هرز ایران کلیک کنید.

اصول آبیاری درختان در تابستان

 ​

تابستان به طور کلی به معنای مقابله با گرمای شدید و دوره های خشکسالی است که می تواند درختان شما را دچار مشکل کند. به همین دلیل درختان و کلا گیاهان در تابستان در معرض خطر دائمی هستند و لازم است که این نکته را در نظر داشته و اقدامات صحیحی را برای مبارزه با آن دنبال کنید. عدم نگهداری صحیح درختان برای محافظت در برابر هوای تابستان اشتباهی است که می تواند منجر به خسارت و در نهایت مرگ درختان شود، بنابراین توجه ویژه به این بازه زمانی ضروری است. دانستن اینکه چه موقع و چگونه باید درختان خود را آبیاری کنید و چه مقدار آب به آنها بدهید، برای بقا و رشد درختان بسیار مهم است.

بهترین زمان آبیاری درختان در طول روز چه زمانی است؟

اکنون که تابستان ها طولانی تر و گرم تر هستند، آبیاری مناسب درختان یکی از بهترین راه ها برای سالم نگه داشتن و اجتناب و جلوگیری از ورود تنش به درختان است. با توجه به اینکه بیشتر مناطق ایران در حال حاضر در شرایط خشکسالی قرار دارند، آبیاری درست و با برنامه کلید اصلی داشتن باغی خوب با درختان شاد است. اما آیا می دانید رایج ترین اشتباه در آبیاری استفاده نادرست و بی برنامه گی در آبیاری است؟

اگر این آبیاری زیاد یا کم باشد، و این عمل بدون داشتن اطلاعات کامل انجام شود، آبیاری ممکن است مشکل ایجاد کند. برای اطمینان از طراوت و سالم ماندن درختان در تابستان، این راهنما را دنبال کنید:

گیاهانی مثل درختان چند ساله به دلیل داشتن ریشه عمیق به آبیاری عمقی نیاز دارند تا سیستم ریشه ای سالم و گسترده داشته باشند.

آبیاری درختان در تابستان صبح زود

بحث های زیادی در ارتباط با زمان آبیاری در فصل تابستان وجود دارد. بسیاری از افراد ترجیح می دهند صبح زود درختان باغچه را آبیاری کنند. این شیوه یک مزیت بزرگ دارد و آن اینکه، آب روی شاخ و برگ سریع خشک می شود و برگ های درخت به هاگ های قارچی مبتلا نمی شود. رطوبت بین برگ ها برای رشد قارچ ها محل مناسبی است. منظور از صبح زود، ساعت ۵ و ۶ تابستان است. مشکل اینجاست که واقعا همه افراد نمی توانند در صبح زود اقدام به آبیاری باغچه کنند. در واقع آبیاری در زمان خیلی زود انجام می شود که همیشه امکان پذیر نیست. اگر آبفشان های تایمردار نصب کنید می توانید زمان را به صبح زود تغییر دهید تا به طور اتومات، آبیاری باغچه سر تایم مشخص انجام شود.

آبیاری درختان در عصر تابستان!

تامین آب گیاهان در فصل تابستان بسیار ضروری است. گل ها و گیاهان باغچه ای در مقایسه با درختان تنومند، ضعیف تر هستند و خیلی زود نسبت به کم آبی واکنش نشان می دهند. درختان کمی دیرتر اثرات خشکی و کم آبی را آشکار می کنند اما این به معنای بی توجهی نیست. وقتی برگ های درخت خشک بشود دیگر برای آبیاری خیلی دیر شده و احتمال آسیب به ریشه درخت هم وجود دارد. با توجه به دشواری آب دادن باغچه در صبح زود، برخی افراد اقدام به آبیاری در عصر می کنند که اصلا توصیه نمی شود.

تا وقتی که خورشید در آسمان است نباید گیاهان و درخت های باغچه را آبیاری کنید. به خصوص پاشیدن آب روی برگ ها اصلا کار درستی نیست. قطرات آب در زیر نور آفتاب مثل عدسی عملی می کنند و برگ های درخت را می سوزانند. بدترین زمان آبیاری درختان در فصل تابستان، بین ساعات ۱۰ صبح تا ۳ عصر است. در این زمان شدت نور در بالاترین حد است و به گیاه آسیب می رساند. در ضمن سرعت تبخیر آب خیلی بیشتر است و مقدار زیادی از آب اصلا به گیاه نمی رسد. اگر درختان را در عصرها آبیاری کنید انواع بیماری های تابستانی نظیر سفیدک و قارچ گیاه را تهدید می کنند و برگ های درخت هم خیلی زود حالت سوخته و پژمرده می گیرد.

به میزان تبخیر آب توجه کنید

در طول یک بعد از ظهر تابستان، می توان تا نیمی از آب را به دلیل تبخیر از دست داد. زمین و هوا هر دو در صبح خنک ترند و این به معنای تبخیر کمتر نسبت به آبیاری در گرمای زیاد است. این بدان معنی است که آبیاری درختان شما در اوایل صبح بهتر است زیرا حداکثر مقدار آب به جای تبخیر، به ریشه ها راه پیدا می کند. اگر نمی توانید صبح زود آبیاری خود را انجام دهید، بهترین انتظار زمان عصر است که هوا به سمت خنک شدن میرود و به اندازه وسط روز گرم نیست. آبیاری باید به اندازه کافی زود انجام شود تا برگ ها قبل از شب خشک شوند زیرا در غیر این صورت، درختان می توانند به قارچ های مختلف حساس و آلوده شوند.

متأسفانه، هیچ برنامه جادویی برای آبیاری درختان وجود ندارد. اینکه هر چند وقت یکبار باید درخت را آبیاری کنید، به شرایط خاک و شرایط آب و هوایی بستگی دارد. درختان تازه کاشته شده آب بیشتری نسبت به درختان مستقر نیاز دارند. بهترین راه برای تعیین زمان نیاز درختان به آب، بررسی خاک است. آنچه برای شما اهمیت دارد خاک مرطوب است. در صورت عدم بارندگی یا رطوبت، رطوبت خاک را تا عمق ۵ سانتی متری بررسی کنید. اگر خاک خشک باشد، درخت شما به آب احتیاج دارد.

برای خواندن ادامه مطلب اصول آبیاری درختان در تابستان کلیک کنید.

نگهداری و پرورش گیاه پتوس (پوتوس)

 ​

نام علمی:

Epipremnum aureum

تیره:

Araceae

نام فارسی اصیل گیاه پتوس، لوکژ بوده است. که اشاره به پیچیدگی شاخه های این گیاه دارد. معیار زیبایی پتوس برگ های آن است. شاخه های رونده آن زیبایی این گیاه را دوچندان کرده است. پتوس گیاهی برگ زینتی و آپارتمانی است. برگ ها قلبی شکل اند. بسیاری از گونه ها حالت بالارونده دارند و تا سقف بالا می روند.

این گیاه بومی جنگل های جزایر سولومون است و قادر به سازگاری با گستره وسیعی از شرایط خارج از زیستگاه طبیعی مناطق گرمسیری خود می باشد.گیاه پوتوس نه تنها می تواند فضای شما را با رنگ و بافتش تغییر دهد، بلکه رتبه بالایی را در لیست گیاهانی دارد که به تصفیه هوا کمک می کنند. علاوه بر این، پوتوس ها رطوبت جو را افزایش می دهند و دی اکسید کربن را با اکسیژن جایگزین می کنند و نقش عمده ای در اکسیژن سازی و پاکسازی هوا از سموم و انرژی های منفی ایفا می‌کند.

پتوس ها، درمنازل به راحتی قابل نگهداری هستند. نیاز به نور مستقیم خورشید ندارند، و در صورت دریافت نور مستقیم، آفتاب سوختگی بصورت تاول و سوختگی روی برگ ها نمود پیدا می کند. مقاوم به رطوبت کم محیط است و در صورتی که رطوبت بسیار بالا باشد، برگ ها خیلی پهن و درشت می شوند. با اینکه به راحتی روی دیوار قابل هدایت است، اما ممکن است در قسمت های بالایی و نزدیک به سقف، در اثر تجمع گرما دچار سوختگی شود و در نتیجه گیاه بد شکل می شود.

​

پتوس احتیاج به قیم دارد. برای اینکه گیاه به صورت بالارونده تربیت شود بهتر است آن را به نخ ببندید. یکی از روشهای معمول برای حفظ زیبایی و استحکام این گیاه استفاده از قیمهای خزه‏ دار است. برای درست کردن این نوع قیمها به این صورت عمل کنید:

قبل از اینکه خاک تهیه شده را در گلدان بریزید لوله‏ ای را در گلدان قرار دهید، خاک را به گلدان اضافه نموده و قسمتی از لوله را که خارج از خاک است با خزه بپوشانید. برای اینکه خزه روی قیم محکم شود دور آن را با نخ بافتنی بپیچید. هر وقت که پتوس را کاشتید ساقه اصلی ‏اش را به خزه ببندید. در موقع آبیاری آب را روی خزه بریزید، ساقه پوتوس را در محل هایی که روی خزه قرار دارد ریشه می‏زند، این ریشه ‏ها سبب رشد بهتر و استحکام ساقه می‏گردد.

​

در صورتی که از این گیاه به صورت آویز استفاده کنید نیاز به قیم ندارد. برای اینکه گلدان پوتوس پرشاخ و برگ باشد تعدادی ازساقه‏ های کشیده آن را به روش قلمه تکثیر نموده و قلمه‏ های ریشه‏ دار را در کنار بوته مادری بکارید.

تفاوت پوتوس و فیلودندرون

برخی این گیاه را با گیاه فیلودندرون اشتباه می‌گیرند، چون شباهت ظاهری زیادی به هم دارند. ولی اگر دقت کنید حتماً می‌توانید متوجه تفاوت های آنها شوید. برگهای فیلودندرون شبیه قلب است و پایین برگ‌ها به شکلی سوزنی کشیده است. اما پوتوس برگهایش کشیده است.

​

آیا پوتوس گیاه سمی است؟

پوتوس در لیست گیاهان سمی برای کودکان و حیوانات خانگی قرار می‌گیرد و در صورت جویده شدن برگ آن ممکن است سبب بروز بیماری در آنها شود و باید این گیاه را دور از دسترس بچه ها و حیوانات خانگی خود قرار دهید.

برای خواندن ادامه مطلب نگهداری و پرورش گیاه پتوس (پوتوس) کلیک کنید.

نکات مهم درباره کشاورزی در زمین های شور

 ​

اصولا خاکهای شور به خاک هایی گفته می شود که غلظت املاح محلول در آن به قدری باشد که عملکرد را کاهش دهد مشروط به آن که سایر عوامل مانعی برای رشد محصول ایجاد نکنند. از این تعریف به خوبی استنباط می شود که شوری مفهومی وابسته به گیاه است. بنابراین در دنیای کشاورزی شوری در سیستم های مرکب از خاک آب و گیاه تعریف می شود. بدین ترتیب در شرایط مساوی خاکی با غلظت معینی از املاح محلول ممکن است برای یک گیاه شور و برای گیاه دیگر شور نباشد. در ادامه به بررسی راههایی برای کشاورزی در زمین های شور می پردازیم.

مواد محلول در خاکهای شور

محلول خاک های شور دارای مقدار زیادی املاح محلول است که کاتیون ها و آنیونهای غالب آن را تشکیل می دهد. رشد و نمو اندک گیاهان در خاکهای شور مربوط به بالا بودن فشار اسمزی ناشی از حضور یون های یاد شده بوده که نهایتا منجر به کاهش قابلیت استفاده آب موجود برای گیاه می گردد. همچنین سمیت مستقیم ناشی از حضور فراوان برخی از این یونها بر گیاه اثر منفی گذاشته و نیز فراوانی نسبی هر یک از آنها منجر به بهم خوردن تعادل موجود میان این عناصر در درون گیاه می گردد. کنش و واکنش حاصله به گونه ای رقم میخورند که سر انجامی جزء ایجاد محدودیت بر رشد گیاه نخواهد داشت.

نقش ایستابی خاک در رشد گیاه

در آن دسته از خاکهای شور که سطح ایستابی بالا است تهویه خاک در محدوده ریشه بخوبی انجام نمی شود و این خود باعث ایجاد محدودیت در جذب عناصر غذایی با افزایش شوری خاک فشار اسمزی افزایش یافته و گیاه برای جذب مقدار معینی آب باید انرژی حیاتی بیشتری صرف کند همان انرژی که گیاه برای فعالیت های متابولیکی خود و فرایندهای نظیر توسعه سلولی نیازمند آن است. چون گیاه کل انرژی حیاتی خود را نمی تواند فقط صرف غلبه بر فشار اسمزی خاک کند بناچار فقط بخشی از آب موجود در خاک را جذب می کند.

و با در اختیار داشتن بخشی دیگر انرژی حیاتی فعالیت های متابولیکی خود را سامان می دهد بدیهی است که در این شرایط رشد گیاه محدود می شود و نهایتا از مقدار محصول کاسته می شود. مهمترین واکنش گیاه به افزایش شوری خاک کاهش آهنگ رشد است . در خاکهای شورابتدا رشد رویشی گیاه وسپس توسعه برگها متاثر می شود. بدین ترتیب با افزایش شوری خاک و بالا رفتن فشار اسمزی هر چند که آب به مقدار کافی در محدوده ریشه قرارداشته باشد جذب آب توسط گیاه کاهش می یابد.

برای خواندن ادامه مطلب نکات مهم درباره کشاورزی در زمین های شور کلیک کنید.