نقل و انتقالات شیره خام و پرورده

انتقال از خاک به برگ

گیاهان از طریق ریشه آب و مواد محلول را جذب می کنند.

مواد جذب شده به نام شیره ی پرورده ساخته می شود که از طریق آوند آبکش به همه ی بخش های گیاه منتقل می شود.

 آب دارای انرژی پتانسیل است و از محل دارای انرژی پتانسیل بالاتر به ناحیه ای با انرژی پتانسیل کمتر حرکت می کند. بنابراین پتانسیل آب تعیین کننده ی جهت حرکت آب و مواد حل شده در آن است.

 وقتی ماده ای در آب حل می شود، پتانسیل آب کاهش می یابد، غلظت مواد حل شده بر پتانسیل آب موثر است. جابجایی مواد در گیاه در دو مسیر کوتاه و بلند بررسی می شود.

وظیفه ی آوندها

آوند چوبی : آب و مواد معدنی محلول (شیره خام) را از ریشه به بقیه ی گیاه منتقل میکند. (جریان انتقال مواد در آوند چوبی یکطرفه است.)

آوند ابکش : قندها (شیره پرورده) را از محل تولید به بقیه گیاه منتقل میکند. (جریان مواد در آوند آبکش دوطرفه است.)

جهت حرکت مواد در آوند چوبی و آبکش

جابجایی مواد در مسیر کوتاه

انتقال مواد در سطح سلول

برای انتقال آب در عرض غشای بعضی سلولهای گیاهی و جانوری و غشای واکوئل بعضی سلولهای گیاهی، کانال های پروتئینی به نام آکواپورین وجود دارد که سرعت جریان آب به درون سلول و واکوئل را افزایش می دهند.

هنگام کمبود آب ساخت این پروتئین ها تشدید می شود.

مسیر غیر پروتوپلاستی

مسیر غیر پروتوپلاستی می تواند آب را در عرض پوست تا محل درون پوست حرکت دهد. در محل درون پوست، چوب پنبه موجود در نوار کاسپاری، از حرکت آب و یون های معدنی در مسیر غیرپروتوپلاستی جلوگیری می کند. از این رو آب و یون ها مجبور به ورود به درون سیتوپلاسم می شوند. نوار کاسپاری راهی برای کنترل ورود آب و یونهای معدنی به درون آوند چوبی فراهم می کنند.

برای خواندن ادامه مطلب نقل و انتقالات شیره خام و پرورده کلیک کنید.