نامهاى دیگر بادنجان: بادمجان – مغد – وغد – پاتنگان – بادنگان – حدق – حدج
بادنجان گیاهی علفی از تیره سیب زمینی، دارای ساقه نسبتا ضخیم و اعضای پوشیده از تارهای ریز و آرد مانند است. منشا اصلی آن احتمالا، آسیای جنوبی بوده است.برگ هایی بزرگ، با ظاهر کلی بیضوی، به طول ۱۰ – ۱۸ سانتی متر با کناره لوب دار یا موج دار دارد. گل های بنفش روشن آن ممکن است حالت منفرد و یا مجتمع به تعداد چندتایی داشته باشد ولی آنچه مسلم است، در حالت اخیر فقط گل تحتانی ایجاد میوه می کند در حالی که در گیاه وحشی که معمولا خارهای ریزی در سطح اعضای هوایی آن دیده می شود.
همه گل های یک گل آذین، تبدبل به میوه می گردد. کاسه گل آن مرکب از لوب های بیضوی دراز و نوک تیز است و در طی دوران رسیدن میوه نیز به رشد کامل خود می رسد و بر روی آن باقی می ماند. میوه اش گوشت دار و سته است و ابعاد و شکل ظاهری آن در نژاد های مختلف پرورش یافته تفاوت می نماید. میوه رسیده آن به مصرف تغذیه می رسد. ارزش غذایی بادنجان کم است به طوری که هر ۱۰۰ گرم آن ۲۹ کالری تولید می کند.
این گیاه از زمان های بسیار قدیم در هند کشت می شده است و از آنجا به نقاط دیگر جهان راه یافته است و در حال حاضر در اغلب کشورها کاشته می شود. بادمجان در تمام مدت سال وجود دارد و در آمریکا، ایالات فلوریدا، تگزاس، لویزیانا و نیوجرسی بیشتر محصول بادمجان آمریکا را کشت می کنند.
بادمجان دارای انواع مختلف زینتی و بالغ بر هفت رقم خوراکی است که سه نوع آن در ایران متداول است و در سطح وسیع کشت میشود.
نکاتی که در زمان کشت و پرورش بادمجان باید به آنها توجه کنیم:
زمان کاشت | آخراسفند و اوایل فروردین در زیر شاسی به صورت خزانهکاری |
مقدار بذر لازم | ۲ گرم بذر برای هر مترمربع خزانه |
عمق کاشت بذر | ۱-۲ میلیمتر |
مدت جوانهزنی | ۲۰-۲۵ روز |
زمان انتقال نشاء | وقتی گیاه به ارتفاع ۱۵ سانتی متر رسید |
خاک مناسب | خاک سبک (شنی – لومی) و حاصلخیز با زهکش مناسب |
نور | نور کامل |
نیاز آبی | آبیاری متوسط |
pH خاک | ۵٫۸ تا ۶٫۵ |
مدت رسیدن محصول | ۱۳۰-۱۶۰ روز |
میزان تولید | ۲۵-۳۵ تن در هکتار (در ارقام اصلاح شده) |
بادنجان دارای ۹۲ درصد آب است و هر ۱۰۰ گرم آن دارای ۱.۳ گرم مواد پروتیدی، ۲.۲ گرم مواد لیپیدی، ۵.۵ گرم از گلوسید ها ذخیره دارد. عناصر معدنی و ویتامین های آن به شرح زیر (بر حسب میلی گرم در هر ۱۰۰ گرم)است:
فسفر | ۱۵ میلی گرم | کلر | ۵۰ میلی گرم | پرو ویتامین A | ۰.۰۴ میلی گرم |
منیزیم | ۱۲ میلی گرم | آهن | ۰.۵میلی گرم | ویتامین B۱ | ۰.۰۴ میلی گرم |
کلسیم | ۱۰ میلی گرم | منگنز | ۰.۲۰ میلی گرم | ویتامین B۲ | ۰.۰۵ میلی گرم |
پتاسیم | ۲۲۰ میلی گرم | روی | ۰.۲۸ میلی گرم | ویتامین C | ۶ میلی گرم |
گوگرد | ۱۵ تا ۱۶ میلی گرم | مس | ۰.۱۰ میلی گرم | ویتامین PP | ۰.۰۶ میلی گرم |
سدیم | ۵ میلی گرم | ید | ۰.۰۰۲ میلی گرم |
در هر ۱۰۰ گرم بادنجان پخته مواد زیر وجود دارند:
آب | ۹۴ گرم | کلسیم | ۱۱ میلىگرم | پتاسیم | ۱۵۰ میلىگرم |
پروتئین | ۱ گرم | فسفر | ۲۱ میلىگرم | تیامین (ویتامین B۱) | ۰.۰۵ میلىگرم |
چربى | ۰.۲ گرم | آهن | ۰.۶ میلىگرم | رایبوفلاوین (ویتامین B۲) | ۰.۰۴ میلىگرم |
هیدراتهاى کربن | ۳.۲ گرم | سدیم | ۱میلىگرم | نیاسین (ویتامین B۳) | ۰.۵ میلىگرم |
طبیعت بادنجان گرم و خشک است. میوه نارس گیاه طعم تلخ و نمکی و اثر اشتها آور دارد ولی مصرف آن، بهران های آسم و برونشیت را افزایش می دهد. میوه رسیده آن بر خلاف میوه نارس ایجاد نارسایی هضمی منشا صفرا می نماید. بادنجان اثر کن کننده التهاب و ورم دارد ول در مصارف داخلی نباید مورد استفاده مبتلایان به بواسیر قرار گیرد. دارای اثر مدر و نرم کننده است. و به علت دارا بودن آهن در رفع کم خونی مفید واقع می شود. در استعمال خارج اگر بر روی عضو ملتهب اثر داده شود مفید واقع می گردد.
دانه بادنجان، ایجاد سوءهضم و یبوست می کند و بادنجان خام دارای مقدار کمی سولانین است. جوانه ها و اعضا سبز سیب زمینی نیز دارای این ماده سمی می باشد که باید به آن توجه داشت. برگ بادنجان می تواند به صورت ضماد نرم کننده جهت رفع سوختگی ها، آبسه، سودا و بواسیر مورد استفاده قرار گیرد.
مهم ترین خاصیت آن کم کالری بودن آن است که غذای بسیار خوبی برای کسانی است که می خواهند وزن کم کنند زیرا دارای ویتامین و مواد معدنی نیز می باشد.
برای خواندن ادامه مطلب طریقه کشت بادنجان(بادمجان) کلیک کنید.