گیاه کاسنی با نام علمی Cichorium intybus متعلق به خانواده گل ستاره ای ها (Asteraceae) است. کاسنی گیاهی علفی و پایا به ارتفاع 30 تا 120 سانتیمتر، با ساقهای راست و بدون کرک است. گلهای کاسنی به رنگ آبی و به تعداد زیاد در طول گیاه میروید. ریشه کاسنی قطور و محکم است که قطر آن به یک سانتیمتر و طولش تا یک متر میرسد. رنگ بیرونی ریشه قهوهای، ولی داخل آن سفید و شیرابه ای سفید رنگ دارد.
کاسنی در بسیاری از نقاط جهان، از جمله در مناطق زیادی از ایران، بهطور خودرو میروید. قسمت مورد استفاده کاسنی ریشه و گل آن است.
گیاهی علفی و در نواحی مختلف به صورت یک ساله، دوساله و چندساله است. دارای ساقه ای است که در حالت وحشی، ارتفاعش به ۰.۵ تا ۱.۵ متر می رسد ولی اگر پرورش یابد از دو متر نیز بیشتر می شود. از ویژگی های آن، این است که ریشه ای قوی، به قطر انگشت، به درازی ۰.۵ تا یک متر دارد و رنگ آن نیز قهوه ای می باشد و اگر قطع شود، رنگ آن به سفید مایل می شود و در داخل ریشه آن، شیرابه ای شیری رنگ جریان دارد.
ساقه کاسنی، باریک، استوانه ای و دارای انشعابات کم در ناحیه نزدیک به راس گیاه است. به طوری که فقط در قسمت های انتهایی ساقه، شاخه هایی با حالت فاصله دار از محور اصلی، در گیاه دیده می شود. کاسنی در زمین های نسبتا مرطوب کنار جاده ها، اماکن بایر و دامنه های کم ارتفاع اغلب نواحی اروپا، از جمله سوئد، مناطق غربی و مرکزی آسیا و شمال آفریقا به حالت خودرو می روید. در آمریکای شمالی نیز به حالت نیمه وحشی درآمده است.
کاسنی ، برگ های متناوب (در هر گره شاخه تنها یک برگ وجود دارد) و پوشیده از تارهای فراوان در اطراف رگبرگ میانی دارد. شکل ظاهری برگ های قاعده ساقه آن با بقیه فرق دارد. مانند آن که در قاعده ساقه، برگ ها معمولا دراز و منقسم به قطعات عمیق دندانه دار هستند و به یک قسمت انتهایی مثلثی شکل منتهی می شوند و هرقدر که به راس ساقه نزدیک شویم، برگ ها کوچک تر می شوند و کناره تقریبا ساده و وضع ساقه آغوش پیدا می کنند.
گل های زیبا و آبی رنگ کاسنی، در تابستان از تیر ماه تا شهریور ظاهر می شود و چون به تعداد زیاد و به شکل فاصله دار در طول محور دراز ساقه شکفته می شود، از این جهت منظره ای بسیار زیبا به گیاه می بخشد. در هر کاپیتول کاسنی، ۱۸ تا ۲۰ گل زبانه ای، که به ۵ دندانه منتهی می شوند، وجود دارد که در انولوکری سبز رنگ و مرکب از ۲ ردیف براکته واقع شده اند. میوه آن فندقه، ۴ سطحی، نسبتا مسطح و منتهی به مجموعه ای از فلس های بسیار کوچک است.
از مشخصات این گل ها، این است که در مقابل تابش نور خورشید، حالت شکفته و بازشده به خود می گیرند، اما درهنگام غروب آفتاب یا موقع شب، یا در هوای مه آلود و بارانی، گل های واقع بر روی کاپیتول، به هم نزدیک می شوند و آن را به صورت بسته و نشکفته نشان می دهند.
پرورش کاسنی به عنوان یک گیاه زینتی در بعضی نواحی معمول است. بعضی از پایه های این گیاه نیز، به تناسب شرایط متفاوت محیط زندگی، دارای گل هایی به رنگ های سفید نیز می باشند. کاسنی دارای گونه های متعددی برای پرورش دادن است، که بعضی از آن ها برگ های پهن و برخی دیگر، برگ های موج دار و منقسم دارند.
برای خواندن ادامه مطلب همه ی آنچه که درباره گیاه دارویی کاسنی باید بدانید! کلیک کنید.
نخست بهتر است به تعاریف گیاهان دارویی و این که چه گیاهانی می توانند ارزش دارویی داشته باشند بپردازیم. گیاه دارویی در واقع به گیاهی گفته میشود که تمامی یا قسمتی از اجزای تشکیل دهنده آن به صورت تازه، خشک شده و یا فرآوری شده به منظور تشخیص، درمان و پیشگیری بیماری خاصی در بدن موجودات زنده نظیر انسان استفاده می گردد.
مواد موثره موجود درگیاهان دارویی از گذشته های بسیار دور تا به امروز نقش ویژه و ارزشمندی را در طب سنتی و طبیعی در سراسر جهان ایفا کرده اند. سرزمین هایی نظیر هند، مصر، روم و چین به عنوان اولین خاستگاه های طب سنتی دنیا شناخته می شوند.
گیاهان دارویی در تأمین بهداشت و سلامت تمامی جوامع انسانی، ارزش و اهمیت ویژه ای دارند و توانسته اند هم به لحاظ درمان و هم پیشگیری از بیماری ها موثر واقع شوند. بر همین اساس تأکید سازمان بهداشت جهانی نیز در جایگزینی تدریجی داروها و مواد طبیعی به جای داروهای شیمیایی است و همین امر منجر به سرمایهگذاری، برنامهریزی، کشت و تولید انبوه گیاهان دارویی در کشورهای مختلف جهان به منظور تولید انبوه گیاهان دارویی در سطوح صنعتی و استفاده از آن در صنایع دارویی، بهداشتی و غذایی گردیده است.
خوشبختانه کشور ایران از لحاظ گیاهان دارویی دارای موقعیت خدادادی منحصر به فردی است که می توان با انجام برنامه ریزی ها و مطالعات درست بر روی آن، به مدل مشخص و گستردهای از تولید و بهره برداری از فرآورده های مبتنی بر گیاهان دارویی دست پیدا کرد که تحقق این امر منجر به صادرات جهانی این محصول ارزشمند و اشتغال زایی در سطح کشور می شود. در ادامه در این خصوص بیشتر توضیح خواهیم داد.
در حال حاضر کشورهای پیشرفته جهان به استفاده از فرآورده های گیاهی چه در صنعت داروسازی و چه در صنایع غذایی و آرایشی بهداشتی روی آورده اند. این مسئله برای کشور ما که دارای موقعیت طلایی به لحاظ تنوع آب و هوایی و کشت انواع گیاهان دارویی است می تواند به منزله یک فرصت مناسب جهت توسعه این صنعت و افزایش رونق اقتصادی کشور باشد. بنابراین باید بتوانیم به بهترین نحو ممکن از این فرصت استفاده کنیم و حضور خود را در بازارهای جهانی بیشتر از گذشته افزایش دهیم.
امروزه بسیاری از گیاهان دارویی در ایران به صورت کاملا هدفمند در مزارع پرورش داده می شوند. اما علاوه بر کشت گیاهان دارویی انجام اقداماتی بر روی این گیاهان نظیر خشککردن، بستهبندی، عرقگیری، تهیهپودر، اسانس و عصاره می تواند باعث حفظ ارزش دارویی آنها شده و به این ترتیب میزان اثربخشی آنها را افزایش دهد. از این رو فرآوری علمی گیاهان دارویی نیز اهمیت قابل توجهی در افزایش فروش این محصولات خواهد داشت.
تنوع آب و هوای ایران و شرایط اکولوژیک مختلف آن از عواملی هستندکه کاشت گیاهان دارویی در این کشور را به یک شغل مناسب با درآمدزایی نسبتا بالا تبدیل کرده اند. زعفران، نعناع فلفلی، بابونه، گل گاوزبان، حنای اتابک، گل محمدی، زیره سیاه از عمدهترین گیاهان دارویی هستند که در ایران کشت میشوند. تا کنون حدود ۸۰۰۰ گونه گیاهی مختلف در ایران یافت شده است که از میان آنها در حدود ۲۳۰۰ گونه از خواص دارویی، عطری، ادویهای و آرایشی بهداشتی برخوردار هستند.
آمار مذکور دو برابر گونه های یافت شده در قاره اروپا را نشان می دهد. علاوه بر این حدود ۱۷۲۸ گونه از این گیاهان یاد شده بومی هستند و منحصرا به ایران تعلق دارند. از این رو ایران و همچنین کشور ترکیه از غنیترین منابع گیاهان دارویی موجود در دنیا با تنوع بسیار زیاد برخوردار هستند که به عنوان یک ظرفیت انحصاری به شمار می آید. اما این مسئله به تنهایی کافی نیست و برای گسترش این صنعت تحقیقات و مطالعات بیشتری نیاز است.
شناسایی پتانسیل های نهفته در هر منطقه از ایران یکی از اقداماتی است که می تواند در افزایش بازدهی این صنعت تاثیر زیادی داشته باشد. برای مثال همدان در زمینه تولید گشنیز و رازیانه رتبه اول کشور را دارد و ۱۹ قلم گیاه دارویی دیگر نیز مانند گلگاوزبان، سنبلالطیب، بابونه، آویشن، خاکشیر، نعناعفلفلی، ختمی، بهلیمو و اسطوخودوس، آرتیشو یا کنگر فرنگی، گل همیشه بهار و کاسنی در این استان کشت می شود.
در ادامه با توجه به نیاز بازار و کمبود هایی که هر ساله در بازار گیاهان دارویی دیده می شود، به معرفی برخی از گیاهان دارویی که از لحاظ کاشت در ایران توجیه اقتصادی دارند می پردازیم. امید است نکات ارائه شده در زیر، کشاورزان عزیز را در انتخاب گیاه مورد نظر برای کشت یاری نماید تا به اشتباه محصولاتی را کشت نکنند که بازارش اشباع شده و یا قیمتش مقرون به صرفه نیست.
کاشت گیاهان دارویی گران قیمت میتواند علاوه بر سودآوری برای کشاورزان نیاز به این محصول را در جامعه تامین نماید. مهمترین گیاهان دارویی گران قیمت در حال حاضر بابونه، بادرنجبویه، به لیمو، مریم گلی و آویشن میباشد.
این گیاه دارویی برگ ها و گل های ریزی دارد که رنگ گل های آن صورتی می باشند. طول علف هفت بند حدودا نیم متر بوده و ساقه های آن به شکل خوابیده رشد میکنند. علف هفت بند گیاهی یک ساله است و به دلیل مقاومتی که دارد در بیشتر مناطق میروید. در ایران نیز در استان های تهران، آذربایجان غربی و شرقی، خراسان، خوزستان و غیره این گیاه دارویی به شکل گسترده کشت و برداشت میشود. همچنین این گیاه بصورت وحشی در چمنزارها، بین تخته سنگ ها، کنار جاده ها و مناطق متروکه رشد میکند.
برای خواندن ادامه مطلب کدام گیاهان دارویی مناسب کشت در ایران هستند؟ کلیک کنید.
پرورش مرکبات در جنوب چین و هندوچین بهویژه جنوب ویتنام از 2400 سال پیش از میلاد مسیح آغاز شده است. بنابر نشانههای تاریخی، عبریها از سده بیستم پیش از میلاد با مرکبات آشنایی داشتهاند. از کنارههای جنوبی دریای مازندران به عنوان دومین کانون گسترش کشت مرکبات نام برده میشود.
در جنگهای صلیبی مرکبات از کشورهای کناره جنوبی دریای مدیترانه به اروپا برده شده است. ترنج یا بادرنگ اولین میوه شناخته شده مرکبات در ایران است که براساس نوشتههای ”تیوفراستوس” گیاهشناس یونانی از 300 سال پیش از میلاد مسیح در منطقه شوش و شوشتر کاشته میشده است. نارنج، لیمو ترش و لیمو عمانی در حدود 1200 تا 1300 سال پیش و توسط اعراب به ایران آورده شده است. درخت پرتقال به احتمال زیاد در قرن 16 میلادی توسط پرتغالیها از اروپا به ایران آورده شده است و به این دلیل آن را پرتقال نامیده اند.
کشت اقتصادی مرکبات در ایران از 300 سال پیش در شمال کشور آغاز شده و به جنوب کشور رفته است.
تولید مرکبات در جهان امروز از اهمیت بسزائی برخوردار است یکی از منابع بسیار مهم تولید ثروت ، مبادلات تجاری و اشتغال بکار ساکنین حدود125 کشورمرکبات خیز جهان شده است.
مرکبات یکی از با صرفه ترین میوه ها برای تولیدکنندگان آن میباشد زیرا تا آنجائی که شرایط آب وهوا اجازه میدهد غیر مرکبات چیز دیگری بچشم نمیخورد . مرکبات امروزه در جهان جنبه صنعتی بسیار مهمی را حائز گردیده و منبع پردرآمدی برای کشورهای تولیدکننده آن میباشد . امروزه تجارت جهانی طیف گسترده ای از کالاها و خدمات را در برگرفته که در آن محصولات کشاورزی دارای مقبولیت ویژه ای است. بسیاری از کشورهای جهان بدلیــل بهره مندی از شرایط اقلیمی مناسب ،تولیدکننده انواع محصولات کشاورزی بوده و از راه صدور آن با بدست آوردن میلیاردها دلار در آمد ارزی ، بخشی از نیازهای وارداتی خود را تامین میکنند.
از تمام قسمتهای مرکبات شامل گل، پوست میوه و درون میوه استفاده میشود. از گل مرکبات عطر و مربا (بهار نارنج) تهیه میشود. از پوست پرتقال هم مربا تهیه میشود و هم از آن اسانس به دست میآید. از پوست هر تن مرکبات 4 تا 5 لیتر اسانس به دست میآید (بسته به نوع میوه مقدار آن فرق میکند). از بذر مرکبات روغن صنعتی استخراج میشود که در صنایع هواپیمایی از آن استفاده میشود. میوه مرکبات به صورت تازه مصرف میشود، آب میوه، کنسانتره و نکتار نیز از آن تهیه میشود.
انواع مرکبات
از سال 1309 تاکنون بالغ بر150 رقم پرتقال، نارنگی، لیمو شیرین، گریپ فروت، بادرنگ، لیموترش و دورگههای آنها به کشور وارد شده که پس ازانجام آزمایشهای مقدماتی و مقایسه ارقام در ایستگاههای پژوهشی، رقمهای مناسب برای نقاط گوناگون انتخاب و معرفی می شوند. رقمهای انتخاب شده در سه منطقه مرکبات کاری کشور شامل نوار ساحلی دریای خزر (گیلان ، مازندران وگلستان)، نواحی مرکزی (فارس، کرمان، کرمانشاه، ایلام، کهکیلویه و بویراحمد و یزد) و سواحل خلیج فارس و دریای عمان (خوزستان، بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان) کاشته شده است و انجام آزمایشهای مقدماتی و مقایسه ارقام درحال حاضر بر روی تعدادی از ارقام که از سال 1379 به بعد وارد گردیده ادامه دارد .
انتخاب پایه و پیوندک مناسب هر منطقه و عاری بودن از بیماریهای ویروسی، شبه ویروسی و مایکوپلاسمایی در پرورش و تولید بهینه این محصول نقش بسیار مهمی را بازی می کند زیرا وجود بیش از 30 بیماری ویروسی و 70 بیماری فیزیولوژیکی، قارچی، ژنتیکی در مرکبات که به وسیله حشرات، پیوندک و وسایل مکانیکی آلوده منتقل و منتشر می شوند موجبات مرگ درختان و کاهش چشمگیر محصول را فراهم می سازند .
واشنگتن ناول ( Washington navel )
این پرتقال مادر بسیاری از پرتقالهای نافدار دنیا است. میوه آن درشت و درصورت سالم وعاری بودن درختان از بیماریهای ویروسی وزن هرمیوه به 500 گرم میرسد ودرحد معمولی از 200 گرم کمتر نیست . جزء ارقام زودرس میباشد، قدرت نگهداری میوه های آن روی درخت خوب و ریزش ندارد . بسیار حساس به خشکی وحرارت زیاد درمواقع ظهور گل وبستن میوه میباشد. بهمین دلیل دربسیاری ازمناطق مرکبات خیز جنوب کشور نمیتواند محصول خوب با کیفیت بالاتولید نماید.
تامسون ناول (Thompson navel )
یکی از ارقام انتخابی برای شمال ایران است. میوه تامسون ناول در مقایسه با پرتقال واشنگتن ناول نسبتاً کوچک، کشیده مخروطی ، پوست نازک و صاف است.رنگ پوست آن کم رنگتر از واشنگتن ناول، پره ها گوشتی ولی پر آب تر از واشنگتن ناول است خوش عطر وطعم ، بدون بذر ومقاوم درمقابل سرما و 20 –15 روز زودتر از واشنگتن ناول میرسد .
برای خواندن ادامه مطلب کاشت و پرورش انواع مرکبات کلیک کنید.
آناناس گیاهی بسیار زیبا و ملقب به ملکه طلایی است. منشاء این گیاه مناطق گرم آمریکای جنوبی و مرکزی است. این گیاه که در سراسر قاره آمریکا میرویید. آناناس با نام علمی آناناس کوموسوس (Ananas comosus Merr) متعلق به خانواده برومیلاسه (Bromeliaceae) است. آناناس گیاهی علفی، چند ساله و تک لپهای است. ارقام آناناس تغییرات زیادی از نظر رشد و اندازه میوه در شرایط مختلف محیطی از خود نشان میدهند.
ساقه گیاه بالغ بین 25 تا 50 سانتیمتر است که در زمان گلدهی انتهای آن متورم و بزرگ میشود و به گلی به رنگهای مختلط قرمز، زرد و سبز تبدیل میشود. فاصله میان گرهها کوتاه و بین 1 تا 10میلیمتر است. این فاصله در محل وسط ساقه کمی بیشتر است. در کنار هر گره یک جوانه کناری وجود دارد. این جوانههای کناری قادر به تولید گیاهچههای زیر میوه و پاجوش هستند که از هر دو آنها در ازدیاد آناناس استفاده میشود.
برگها به صورت مارپیچی در اطراف یک ساقه کوتاه تجمع پیدا میکنند. هر گیاه به طور متوسط در هر ماه بین 5 تا 6 برگ تولید میکند. برگهای پیر این گیاه ریزش نمیکنند، بنابراین یک گیاه بالغ ممکن است بین 70 تا 80 برگ داشته باشد. برگهای قسمت پایین که در ابتدای کاشت گیاه تولید میشوند بین 5 تا 25 سانتیمتر هستند و برگهای جوانتر که بعداً به وجود میآیند به 1.6 متر نیز میرسند. البته این صفت به رقم و شرایط رشد بستگی دارد.
معمولاً ریشههای اولیه کمی بعد از کاشت گیاه از بین میروند و جای آن را ریشههای نابجا میگیرند. ریشههای گیاه بسیار متراکم و نازکاند و تا عمق 15سانتیمتری خاک نفوذ میکنند. ولی در خاکهای نرم، عمیق و حاصلخیز تا عمق 50 تا 85 سانتیمتر نیز نفوذ میکنند و تا شعاع 1.83 متر اطراف گیاه در مدت یک سال گسترش مییابند. قسمت اصلی منطقه جذب ریشه قسمتهای چوبی نشده، سفید و نرم ریشه است. ریشههایی که فاقد حالت نرم و سفید باشند قادر به جذب آب و مواد غذایی نیستند. اولین علائم روییدن گل به صورت افزایش سریع قطر در قسمت انتهایی ساقه است. حدود 5 تا 6 روز بعد از این تغییر، دمگل طویل به وجود میآید و این رشد تا توسعه گل آذین ادامه مییابد. بسته به رقم بین 20 تا 50 گل در گل آذین وجود دارد. در بعضی از ارقام در مرحله بیرون آمدن گل آذین، 5 تا 7 براکته قرمز از قسمت زیر دمگل بیرون میآید. این براکتهها کوتاهتر و باریکتر از برگهای عادی هستند.
نام فارسی | آناناس |
نام انگلیسی | Pineapple |
نام علمی | Ananas comosus Merr |
خانواده | برومیلاسه |
آناناس دارای واریته های مختلفی است که ما در این بخش صرفاً به برخی از آنها اشاره میکنیم که عبارتاند از:
آناناس آباکاکسی با نام علمی abavaxi از گونههای رایج آناناس به شمار می رود که طعم شیرینی دارد که دارای قسمت گوشتی سفید رنگی است که به صورت بلند و باریک رشد میکند. توجه داشته باشید که میوه این گیاه به دلیل شکننده بودن به هنگام حمل و نقل برای مصرف تجاری مناسب نیست. برگهای این گیاه به رنگ آبی مایل به بنفش و قرمز است.
ملکه آناناس یکی دیگر از واریته های آناناس به شمار می رود که کشت آن در مناطقی همچون آفریقا و استرالیا رایج است، دارای عطر و طعم دلچسبی است و هسته کمتری نیز دارد که برای تازه خوری مناسب است که بسیار آبدار است.
برای خواندن ادامه مطلب کشت و پرورش آناناس کلیک کنید.
فلفل شیرین گیاهی است یکساله از خانواده ی Solanacea با نام علمی .Capsicum annuum Lاین گیاه دارای ساقه ای محکم و ایستاده بوده و ارقام گلخانه ای دارای ارتفاعی تا 1 متر هستند که در بعضی از منابع ارتفاع آن را cm 180-50 ذکر کرده اند. این گیاه انشعابات ساقه ای زیادی را تولید کرده و هر کدام از آنها به یک غنچه ی گل ختم می شود (دارای فرم چتری).
برگهای فلفل اغلب کشیده یا قلبی شکل با لبه صاف بوده و بوسیله ی دمبرگ بلندی به ساقه متصل میشود. گلهای فلفل دوجنسی Hermaphrodite بوده وعلاوه بر غنچه ی انتهای شاخه ها، اغلب بصورت منفرد و گاهی دوتایی در زاویه ی برگها و شاخه ها بوجود می آید. ظهور گل تدریجی بوده و از مراحله ی گل تا شروع برداشت 6-4 هفته بطول می انجامد. رنگ گلبرگها سفید زرد، سبز روشن، بنفش و قرمز بوده و پرچم ها جدا از هم دارای بساکی بنفش رنگ هستند. تخمدان در این گیاه 3 برچه ای و طول خامه آن 5-4 میلیمتر است. قسمت برآمده مادگی از یک طرف آزاد و از طرف دیگر به پرده ی مزوکارپ چسبیــده است. فلفل گیاهی اتوگام بوده ولی آلوگامی هم بعلت بزرگی گل، قدرت زیاد، و طولانی بودن دوره تلقیح در این گیاه اتفاق می افتد. حالت پارتنوکارپی در فلفل بندرت بوجود می آید. گل این گیاه همانند گوجه فرنگی پنتامر یا 5 قسمتی است.
فکر میکنید این فلفل دلمه ایهای رنگی تفاوتی با هم ندارند و فقط رنگشان متفاوت است؟
وقتی فلفل دلمه ای های رنگی را در غذا و سالاد استفاده میکنید، متوجه تفاوت خاصی میان آنها نشدهاید؟ شاید برخی از شما بگویید که مزه آنها اندکی متفاوت است و غیر از آن تفاوتی ندارند.
باید بگوییم که بله، در مزه کمی با هم تفاوت دارند. فلفل دلمه ای سبز کمی تلخی دارد و فلفل دلمه ای قرمز کاملاً شیرین است. دو رنگ زرد و نارنجی هم از لحاظ شیرینی میان این دو قرار دارند.
اما تفاوتهایی اساسیتر از طعم و بو بین فلفل دلمه ای های رنگی وجود دارد. آنها خواص متفاوتی با هم دارند. همین تفاوت رنگ در هر فلفل دلمه ای رنگی، نشانه خاصیت ویژه آن است.
فلفل دلمه ای سبز رنگش را از میزان فراوان کلروفیلش میگیرد. فلفل دلمه ای نارنجی به خاطر اینکه سرشار از بتاکاروتن است به رنگ نارنجی در آمده.
فلفل دلمه ای زرد به دلیل وجود مقدار فراوان لوتئین و زاگزانتین این رنگ را به خود گرفته و رنگ فلفل دلمه ای قرمز به دلیل وجود فراوان مادهای به نام لیکوپن در آن است.
البته همه انواع فلفل دلمه ای رنگی خواص مشترک فراوانی هم دارند.
این صیفی خوشمزه یک ماده غذایی بسیار کمکالری است. آب میان بافتی آن بسیار زیاد است. تندی این فلفل از انواع دیگر فلفلها بسیار کمتر است. ویژگی تندی در فلفلها به خاطر وجود مادهای به نام کاپسایسین است که در فلفل دلمه مقدار پایینی دارد.
فلفل دلمهای حاوی فیبر فراوان، ویتامینهای گروه بی، پروتئین و آهن است.
برای خواندن ادامه مطلب کشت و پرورش گیاه فلفل دلمه ای کلیک کنید.